ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ ΗΜΕΡΑΣ Ο Μύθος του Ερυσίχθονα και η Σημασία του στην Ελλάδα των Μνημονίων

Ο μύθος του Θεσσαλού Ερυσίχθονα που διασώζει ο ποιητής Καλλίμαχος στον ύμνο του προς τη θεά Δήμητρα, μοιάζει να είναι το πρώτο οικολογικό μήνυμα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ένα μήνυμα που φανερώνει τις ολέθριες συνέπειες για τον άνθρωπο από την αλόγιστη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων.

Σύμφωνα με το μύθο, ο ιερόσυλος βασιλιάς Ερυσίχθονας σπρωγμένος από ακόρεστη αδηφαγία, έκοψε τα ιερά δέντρα της θεάς και ιδίως εκείνο που αγαπούσε περισσότερο. Μια πελώρια βελανιδιά στην καρδιά του δάσους. Η τιμωρία για τη βέβηλη αυτή πράξη  ήταν φοβερή αφού καταδικάστηκε από τη θεά σε αιώνια πείνα. Έτσι άρχισε το μαρτύριο του Ερυσίχθονα που αφού καταβρόχθισε ολόκληρο το βιος του, θα κατασπαράξει και τις ίδιες του τις σάρκες μέχρι να τον λυτρώσει ο θάνατος.

Η σημερινή πραγματικότητα έτσι όπως διαμορφώνεται στη χώρα μας με την ανήθικη, παρωχημένη αναπτυξιακή πολιτική των μνημονίων επιβάλλει μια νέα ανάγνωση αυτού του διδακτικού μύθου προκειμένου να μην επιτρέψουμε τον εκβαρβαρισμό του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, αλλά να διασώσουμε την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου και πάνω απ΄ όλα να επιτρέψουμε στις μελλοντικές γενιές να οικοδομήσουν με μέτρο βάσει των αρχών της βιωσιμότητας, της αλληλεγγύης και της ποιοτικής ανάπτυξης σύμφωνα με τους εθνικούς μας κάθε φορά πόρους.
Αντ’ αυτών όμως, μ’ ένα ακόμα ψευτοδίλημμα «ανάπτυξη ή περιβάλλον» καθώς επίσης και το εκβιαστικό «ανεργία ή περιβάλλον», ένας κύκλος διεθνούς κερδοσκοπίας ασελγεί εις βάρος της φύσης, της ιστορίας και της μνήμης του πολιτισμού καταστρέφοντας ανελέητα όλα εκείνα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της χώρας μας που θα επέτρεπαν μια αληθινά ενδογενή και βιώσιμη ανάπτυξη.
Με το πρόσχημα της πράσινης ανάπτυξης και με διαδικασίες «φαστ τρακ» καθ’ υπέρβαση της περιβαλλοντικής, χωροταξικής και αρχαιολογικής νομοθεσίας εκποιείται όλος ο πλούτος της χώρας: αιγιαλός, δάση, αρχαιολογικοί χώροι, σπήλαια και άλλες δημόσιες περιοχές που σημειωτέον είναι αναπαλλοτρίωτες βάσει του ελληνικού συντάγματος.
Η Κρήτη και η Χαλκιδική φαίνεται να αποτελούν προσφιλές φιλέτο για τις ορέξεις των πολυεθνικών κεφαλαίων, τα οποία  εκμεταλλευόμενα τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, προωθούν με τη στήριξη των εγχώριων υποστηρικτών τους και ερήμην των τοπικών κοινωνιών αυτή την παρά φύσιν αναπτυξιακή λαίλαπα. Σύμφωνα λοιπόν με το περίφημο πρόγραμμα «Ήλιος», όλες οι κορυφογραμμές της Κρήτης πρόκειται να καλυφθούν από αιολικούς, υβριδικούς, φωτοβολταϊκούς σταθμούς. Χιλιάδες στρέμματα μοναδικής βλάστησης, πολλά εκ των οποίων ενταγμένα στο δίκτυο Natura, όπως το μοναδικής ομορφιάς δάσος των Αζιλάκων ή των Σκουριών (στην ανατολική Κρήτη και την Χαλκιδική αντίστοιχα), αποψιλώνονται για να καλυφθούν από εκατομμύρια κυβικά μπετόν και σίδερο, προκειμένου να δημιουργηθούν  τεράστιοι κρατήρες εξόρυξης και  να κατασκευαστούν ταμιευτήρες χωρητικότητας εκατομμυρίων κυβικών μέτρων με στόχο τη δέσμευση και τον πλήρη έλεγχο του πολυτιμότερου φυσικού κοινού αγαθού, του νερού (ακόμα και αν αυτό είναι της βροχής – βλ. ταινία Ακόμη και τη Βροχή).
Είναι προφανές ότι στόχος αυτής της νέας μορφής φεουδαρχίας δεν είναι η πράσινη ανάπτυξη στην Κρήτη ή τη Χαλκιδική, αλλά η μετατροπή τους σ’ ένα εργοστάσιο ενέργειας ή χρυσού, όπου –με  την ασυλία των μνημονιακών συμβάσεων– οι σύγχρονοι Ερυσίχθονες θα ικανοποιούν τα νοσηρά τους σχέδια που όχι μόνο δεν προωθούν την ανάπτυξη αλλά αντίθετα αποτελούν ύβρη για το οικοσύστημα. Ήδη ανάλογες προσπάθειες τα τελευταία χρόνια σε άλλες χώρες, με πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτό της γειτονικής Ρουμανίας, έχουν συναντήσει την ισχυρή αντίδραση των κατοίκων, οι οποίοι με την αρωγή διάσημων προσωπικοτήτων, όπως της Μάγιας Μόργκενστερν, προσπαθούν να προστατεύσουν το περιβάλλον και την πολιτιστική τους κληρονομιά.

Στον αντίποδα αυτής της τερατογένεσης που επιχειρείται στον τόπο μας, οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού, των δρόμων του λαδιού, του κρασιού, των αρχαιολογικών και μοναστηριακών διαδρομών, της προώθησης επώνυμων τοπικών προϊόντων και της αποκατάστασης της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας των οικισμών μας πόσες θέσεις εργασίας και πόση ομορφιά θα δημιουργούσαν άραγε γύρω μας;
Πολλοί βέβαια ταυτίζουν την ανάπτυξη με το «ολοκαύτωμα» του φυσικού χώρου και την εκποίηση της γης στους δανειστές και ισχυρίζονται ότι οποιοδήποτε άλλο σχέδιο αποτελεί  ουτοπία, ότι είναι ζήτημα πόρων και προϋπολογισμών. Όμως όλα τελικά είναι ζήτημα ιδεών και παιδείας. Γιατί στις σημερινές συνθήκες της άγριας παγκοσμιοποίησης μονάχα οι ενεργοί πολίτες με ώριμη και ισχυρή συνείδηση της έννοιας του γενικού δημόσιου αγαθού μπορούν να διαμορφώσουν μια αξιοπρεπή σχέση με το περιβάλλον.

Την περασμένη εβδομάδα καταγράφηκε μια ανεξέλεγκτη αποψίλωση στο δάσος των Σκουριών από τους εργάτες της Καναδικής Eldorado που ευτυχώς σταμάτησε με την προσωρινή απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ως πότε άραγε;

(Σημ. Ευχαριστώ την Γιούλη Ιεραπετριτάκη και τους κατοίκους της Μεγάλης Παναγιάς Χαλκιδικής για τις πληροφορίες και τα στοιχεία.)

Παράθυρα Λογοτεχνίας για Νέους

Intellectum 10

[
Μενού